Geschiedenis van het oude Heemskerk

Herman van Benthem • Boek • paperback

• Samenvatting
  De Dikke Van Benthem. Zo mag dit boek, ‘De geschiedenis van het oude Heemskerk’, best heten. De schrijver Herman van Benthem hoopte in 1956 vurig dat de gemeente Heemskerk zijn levenswerk wilde uitgeven. Die vond het echter te dik (dus te duur) en het taalgebruik te ouderwets. Ook waren er twijfels over de inhoud. Zo bleef het bij een getypt manuscript, waarvan slechts enkele doorslagen bestaan. Er werd zelfs een beetje neergekeken op de prestatie van Van Benthem. Maar intussen raadpleegde menig onderzoeker de velletjes papier al te graag. Zestig jaar na voltooiing verschijnt het manuscript alsnog in druk. Hiermee is het eindelijk toegankelijk voor iedere liefhebber van Heemskerk. Al bladerend en lezend treft u vele wetenswaardigheden en verhalen, die u vergeefs zult zoeken in de officiële geschiedschrijving van het dorp.
  
  Herman van Benthem (1882-1959), kasteleinszoon uit Castricum, werd in Heemskerk bekend als gemeentesecretaris. Die functie bekleedde hij met gevoel voor stijl gedurende bijna veertig jaar. Voor zijn gezin bouwde hij aan de Marquettelaan een monumentale villa, die in 2010 als huis Sonnevanck tot ieders leedwezen werd gesloopt. Gelukkig is er nu dit monument van een boek.
• Productinformatie
  Binding : Paperback
  Distributievorm : Boek (print, druk)
  Formaat : 170mm x 240mm
  Aantal pagina's : 636
  Uitgeverij : Niet bekend
  ISBN : Niet bekend
  Datum publicatie : 01-2017
  
• Inhoudsopgave
  Inhoud
  
  Hoofdstuk I 1
  Aardrijkskundige Beschrijving 1
  Rijnenberg 1
  Het veer tussen Heemskerk en Assum 1
  De Meet 3
  
  Hoofdstuk II 4
  Naamsoorsprong 4
  Heemstede te Castricum 4
  Hemesenkiricha of Heemskerk 5
  
  Hoofdstuk III 7
  Het gemeentewapen 7
  
  Hoofdstuk IV 8
  Het Huldtoneel te Noorddorp 8
  Oude schrijvers 8
  Huldiging Graven van Holland 9
  Scepelenbergh of Huldtoneel 10
  Rechtspraak 11
  De Caninefaten 13
  Huldiging opperhoofd der Caninefaten 13
  Offerplaats 14
  Het tegenwoordige gedenkteken 15
  
  Hoofdstuk V 17
  De Adel 17
  
  Hoofdstuk VI 18
  Welgeborenen en Huislieden 18
  Verschil in stand 19
  
  Hoofdstuk VII 22
  De Riemtalen 22
  
  Hoofdstuk VIII 24
  De Heemskerkerduinen 24
  Rechtmatig bezit 24
  Een hertenplaag 26
  De konijnenplaag en konijnenheining 29
  Nieuwe bezitters 30
  Verpachting der duinen 32
  Verval 34
  Konijnen depopulatie 36
  
  
  Van ambachtsheer tot burger 38
  Het jachtrecht hersteld 39
  De stropers 40
  Duinexploitatie 42
  Naar oude bestemming terug 43
  Provinciaal eigendom 45
  
  Hoofdstuk IX 46
  De Polder, Uitgeester- en Heemskerkerbroek 46
  De eerste drie watermolens 47
  De laatsten twee watermolens 50
  Een stoom-, daarna electrisch gemaal 51
  Het bestuur 52
  
  Hoofdstuk X 54
  De Zuidbroekpolder 54
  De Zuid-Madeweg 54
  Dijkdoorbraak in 1717 56
  Ernstig watergebrek 57
  Onder één bestuur 58
  
  Hoofdstuk XI 59
  Het burgerlijk bestuur 59
  Schout en schepenen 59
  De leenmannen 61
  Het bestuur onder jonker Cornelis
  van Assendelft 62
  Verzet bij benoemingen 62
  Voordracht tot het benoemen van schepenen 64
  Aanstelling van Schout, Schepenen,
  secretaris e.a. 66
  Akte van benoeming tot Schout 67
  Beëdiging van Schepenen 68
  Het burgerlijk huwelijk 69
  Keuren of verordeningen 71
  Rechtspraak en rechtdagen 73
  Het geslacht van Coevenhoven 79
  De Franse tijd 82
  Onder Frans bestuur 86
  Cornelis de Wildt, Maire 86
  De geslachtsnamen 87
  De twee laatste jaren van de Franse overheersing 88
  Jan Karshoff, schout 89
  Cornelis Karshoff, burgemeester 91
  Jr. Jacob Rendorp van Marquette 93
  Hermanus Zaalberg 94
  Botsing tussen oude en nieuwe tijd 95
  Installatie P.F. Seignette en Arie Duin 96
  Krachtige maatregelen 97
  Wel zijn de tijden veranderd! 98
  De gemeentewegen 100
  Jr. Mr. J.W.G. Boreel van Hogelanden 102
  Jr. Mr. Hugo Gevers van Marquette 103
  Aginus Seret 103
  Josephus JoJohannes Marie Wiegman 104
  Willem Maria Johannes Adrianus Vreugde 105
  Karel Frederik Ter Punt 105
  Hendrik Nielen 106
  
  Hoofdstuk XII 108
  Het recht- of raadhuis 108
  Het schoutenhuis 108
  Het oude raadhuis 109
  Het nieuwe raadhuis 110
  Hoofdstuk XIII 112
  Economische toestanden 112
  15e eeuw, ’Breedtslaech’ 112
  Het Kaas- en Broodvolk 112
  16e eeuw 114
  Grootte van de gemeente 115
  Toenemende welvaart 116
  Plundering en verwoesting van het dorp 117
  Treurige toestanden 118
  Zware belastingen 119
  De schuldigen 120
  17e eeuw: Wederopleving 122
  Woningbouw 124
  De Middenstand 124
  Herbergen 126
  De Tolweg en het Assummertol 130
  Het Maerhuis 131
  De haven 133
  Vermindering in welvaart 134
  Het veehoudersbedrijf 134
  Het gerecht in gijzeling 135
  18e eeuw: Waarde der landerijen 137
  Waarde van de landbouwproducten en huizen 140
  Waarde van obligaties 142
  Cornelis Jacobse Groenland 145
  Broodbakker en winkelier 145
  Ontvanger der Belastingen 146
  Landmeter 147
  Zware belastingen en grote ziekte onder
  het vee 151
  Een legaat 156
  Treurige toestanden in de landbouw 158
  De Republiek in die tijd 161
  Onrust in de gemeente 162
  Een manifest van de patriotten uit Frankrijk 163
  Het oorlogsjaar 1799 167
  De slag bij Castricum 168
  De Franse tijd 1810-1813 170
  Heersende armoede 174
  Verbetering in het veehoudersbedrijf 176
  Het tuinbouwbedrijf 178
  De Waagmeester 180
  De wegen en het verkeer 182
  Vooruitgang 185
  Armoede 185
  De oorlog 1940-1945 186
  Het jaar der bevrijding 187
  
  Hoofdstuk XIV 191
  De wind- en korenmolen ’De Zandkraai’ 191
  Winstgevend bedrijf 194
  Achteruitgang 195
  De nieuwe tijd 197
  Hoofdstuk XV 199
  De geneeskundige verzorging 199
  Hoofdstuk XVI 203
  Zeden en gewoonten 203
  Het ’het schutten’ van bruidsparen 203
  Het recht van woonplaatsverandering 203
  Herbergbezoek 205
  Loslopende honden 205
  Bedelarij en landloperij 206
  Het kolf- en kegelspel 206
  De kermis 207
  De paardensport 209
  Gaaischieten en katknuppelen 210
  Het vinken 211
  Bolletjesdag 212
  A.D.O. ’20 213
  St. Maarten’s avond 213
  Hulde aan ouden van dagen 214
  Hoofdstuk XVII 216
  De parochie St. Laurentius 216
  De oude kerk 217
  De kapel van het slot Assumburg 219
  De kapel van het slot Heemskerk of Marquette 220
  Priesters van de orde van St. Jan 221
  De Hervorming 224
  Pastoor Franc Willemsz. van Dubben 226
  Jr. Cornelis van Assendelft, heer van Assumburg 228
  De geestelijke goederen 230
  Het land genaamd ’De Pastoors’ 230
  Doopsgezinden Menisten vermaning 232
  Het godsdienstige leven in de 17e eeuw 232
  De eerste schuilkerk of ’De ouwe Kerck’ 233
  Een nieuwe schuurkerk 235
  Katholieke uitdrukkingen, die bleven 239
  Katholieken in openbare ambten 240
  De herders der parochie na de hervorming 241
  Mr. Franciscus á Lippelo 242
  Mr. Antonie Verherent 242
  Georgius van Campen 244
  De bibliotheek van Mr. Anthonie Verherent 245
  Verplaatsing van Van Campen 247
  Cornelis Hoeckgeest 247
  Simon IJsvogel 250
  Joës Baptista Scheepen 251
  Het ’Steurgeld’ of stoorgeld 252
  Het collateraal 253
  Jacobus Wilibrord Potze 255
  Henricus Kok 257
  Pastoor Kok 50 jaar priester 262
  Henricus Gerardus van Wijk 263
  Pastoor van Wijk 50 jaar priester 268
  Johannes Josephus van Leipsig 268
  Bouw van de katholieke kerk 269
  Joannes Thomas Boonekamo 273
  Hieronymus Franciscus Heydtveldt 275
  Louis Philibertus Josephus Paulussen 275
  Leonardus Cornelis van de Nouweland 277
  
  Hoofdstuk XVIII 284
  De Tienden 284
  Verdeling van de tienden 285
  De Tiendverpachting 287
  Einde van de Tiendheffing 288
  Hoofdstuk XIX 289
  De oude St. Laurentiustoren 289
  Bouwstijl 289
  Verval 291
  De klok 292
  Algehele herstelling 294
  Schoonheid en geschiedenis 294
  Een last van de gemeente? 295
  
  Hoofdstuk XX 298
  De Nederlands Hervormde Gemeente 298
  De Predikanten en het Patronaats- of Collatierecht 298
  Ds. Jan Pieterszoon 298
  Ds. Arnoldus Nicolai, de eerste predikant 300
  Ds. Franciscus Stochius 300
  Ds. M. Middelhoven 304
  Ds. Johannes Polanus 304
  Ds. L. Cupenius 304
  Ds. Rutgerus Hattingius 304
  Rutger Hattingius  304
  Ds. J. Menso 305
  Ds. Wilhelmus Aalstius 306
  Ds. Henricus Aalstius 306
  Ds. Johannes de Lange 309
  Ds. Cornelis Rog-Aar 310
  Ds. Henricus Hondius 312
  Ds. Jan Jacobus Ojers 319
  Bouw van de Nederlands Hervormde Kerk 320
  De Gereformeerde Gemeente 322
  Ds. C.D. Canne 328
  Ds. P.A. van der Laan 328
  Ds. Cornelis Leffef 329
  Ds. Jan van der Ven 330
  Ds. Izaak van den bergh 330
  Ds. Willem Diederik van Leeuwen 330
  Ds. Hendrik Damsté 330
  Ds. Jan Faber 330
  Ds. Antonius Eliza van Deinse 330
  Ds. Willem van Elden 330
  Ds. Freerk Kampstra 330
  Ds. Albertus Snethlage 331
  Ds. Hohannes IJzerman 331
  Ds. Johannes IJzerman 331
  Ds. B. ter Haar Romeny 332
  Ds. B.J.J. Naessens 332
  
  Hoofdstuk XXI 335
  Het Burgerlijk Armbestuur 335
  Het Armwezen in de 17e en de 18e eeuw 336
  Bezittingen 337
  Particuliere liefdadigheid 339
  Opheffing Burgerlijk Armbestuur 339
  
  Hoofdstuk XXII 341
  Het oude kerkhof 341
  Geen vee daar laten grazen, noch kleren drogen 342
  Een katholieke begraafplaats 344
  Oude en nieuwe gebruiken 345
  Grafkelder der familie Deutz van Assendelft 346
  Meerdere oude grafstenen 347
  Grafkelder Familie Rendorp van Marquette 349
  Het priestergraf 349
  
  Hoofdstuk XXIII 352
  Onderwijs en onderwijzend personeel sedert het einde van de 16e eeuw tot heden 352
  De school voor de hervorming 352
  De eerste bekende onderwijzers 353
  De benoemimg van Cornelis Cornelisz. Keijns 355
  De bezoldiging 357
  Ongenoegen over deze benoeming 358
  Het gedrag van benoemde 360
  Het onderwijzend personeel in de 18e en 19e eeuw 363
  Een nieuwe school 365
  Geen gelukkige benoeming 368
  Verbouw van de school 370
  De eerste onderwijzeres 371
  Opheffing openbare lagere school 373
  De katholieke scholen 374
  Bewaar- en meisjesschool 374
  School voor christelijk volksonderwijs 375
  De katholieke jongensschool St. Joeph 376
  
  Hoofdstuk XXIV 378
  Mr. Maerten van Heemskerck 378
  Werken van Maerten van Heemskerck 389
  De obelisk op het graf van Jacob Willemsz.
  Van Veen 396
  Trouwen op het graf van Mr. Maerten van Heemskerck 402
  Ontevredenheid te Heemskerk 406
  Bewijs van goed gedrag 408
  Het gereformeerde weeshuis 408
  DEEL 2
  
  Hoofdstuk I 413
  Slot Oud-Haerlem 413
  Verwoesting van het slot 417
  
  Hoofdstuk II 424
  Het slot Heemskerk of Marquette en zijn bewoners 424
  De Hoeken en Kabeljauwen 429
  Strijd tegen de abdij van Egmond 431
  Heemskerk’s beleg 435
  Verwoesting van het slot 441
  Verbouw van Marquette 474
  
  Hoofdstuk III 489
  Het slot Assumburg en zijn bewoners 489
  Testament van de heer Gerrit van Assendelft 512
  Dood van Heer Gerrit van Assendelft 514
  Inventaris van de boedel 530
  Laatste verbouw van Assumburg 559
  De hoge heerlijkheid van Assendelft 560
  Het einde van Assumburg 571
  Hoofdstuk IV 577
  Het Huis Reewijk 577
  Hoofdstuk V 581
  Het Huis ’Poelenburg’ 581
  Hoofdstuk VI 591
  Het Huis: De Vlotter 591
  De Vlotter of Jagerslust 594
  Hoofdstuk VII 597
  Het huis Meerestein 597
  
  Hoofdstuk VIII 606
  De hofstede Beierlust 606
  Hoofdstuk IX 612
  Hengstenburg 612
  
  Addendum 1  615
• Reviews (8,3 uit 6 reviews)
  Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.

  
  

  07-06-2020
  Mooi terugslagwerk
  Dit boek behandelt vele aspecten vanaf de vroege geschiedenis van het dorp Heemskerk. De inkijk is veelzijdig en zeer compleet. Als Heemskerker of geinteresseerde is het mooi om de ont-wikkeling en groei te zien.
  
  

     Inhouds overzicht
     Lijvig boek.
  
  Geplaatst door Ed Bruins uit Heemskerk , leeftijd 60-69
  Waardeert het boek met een 9 uit 10

  ---

  
  

  26-04-2020
  Bijzonder waardevol boek
  In dit boek staat veel over de historie van Heemskerk.Extra waardevol was het geweest als men wat oude kaarten van Heemskerk er bij had gevoegd.Als je schrijft over een beroemde schilder die een stukje van Heemskerk laat zien tijdens een jachtpartij,is het prettig als daar ook een afbeelding bij is.In dit boek heb ik veel informatie gevonden,die ik elders nog niet gelezen had.Ik heb zeker geen spijt van de aanschaf.Een mooi naslag werk.
  
  

     Veel informatie.
     Gen afbeeldingen.
  
  Geplaatst door Golda uit Heemskerk , leeftijd 50-59
  Waardeert het boek met een 8 uit 10

  ---

  
  

  07-04-2018
  Een bijbel over Heemskerk....
  Zeer uitgebreid en veelomvattend Met goede inhoudsopgave een mooi boek om over de vele onderwerpen iets na te kunnen lezen
  
  

     Veel onderwerpen, goede inhoudsopga
     goede inhoudsopgave
  
  Geplaatst door Robert uit Heemskerk , leeftijd 50-59
  Waardeert het boek met een 8 uit 10

  ---

  
  

  08-02-2017
  KLOPT
  GOED BEELD VAN DIE TIJD. WELISWAAR DAT ER ENIG INLEVING NODIG IS OM DOOR QUA TAAL DOOR SOMMIGE PASSAGES HEEN TE KOMEN. MET NAME DOOR PUNTEN EN HOOFDLETTERS DIE ELKAAR ONLOGISCH OPVOLGEN.
  
  

     HEEL LEUK OM DIEPERE GESCHIEDENIS T
     GRAPPIGE BIJZONDERHEDEN
     YAALGEBRUIK
  
  Geplaatst door ED BRUINS uit HEEMSKERK , leeftijd 60-69
  Waardeert het boek met een 8 uit 10

  ---

  
  

  05-02-2017
  titel is goed
  Dit boek had 45 jaar geleden al uitgegeven moeten worden, doch de aanmelders hiervan waren geen officiële schrijvers dus moest de heer Groesbeek het doen. Dat was een sof. totaal niet wat er nu op tafel ligt. Wij zijn het met het kranten stuk Sof of geschiedenis, niet eens het is wel degelijk een belangrijk stuk voor onze geschiedenis van Heemskerk. Helemaal voor het grote publiek, alleen de verzorging van de pag. indeling kan beter, want het is zo vermoeiend lezen veel succes
  
  

  
  Geplaatst door PW van Zwieten uit Heemskerk , leeftijd 70+
  Waardeert het boek met een 8 uit 10

  ---

  
  

  04-02-2017
  Beoordeling v.h. boek \"Geschiedenis van het oude Heemskerk.\"
  Een uitgebreide verhalen over de geschiedenis van Heemskerk. Vanaf het ontstaan tot aan de jaren 50 van de 20e eeuw. Geen droge kost. Vol wetenswaardigheden die plaatsgevonden hebben. En het waard zijn in je op te nemen.
  
  

     Uitgebreid.
     Alleen tekst. Dus geen \"plaatjes\".
     Te kleine letters.
  
  Geplaatst door ? uit Heemskerk/Kennemerland , leeftijd 70+
  Waardeert het boek met een 8.5 uit 10