€ 32,50

ePUB ebook

niet beschikbaar

PDF ebook

niet beschikbaar

Chicongo

De memoires van Alfons Vermeulen - deel 3

Fred van den Hoek • Boek • paperback

  • Samenvatting
    Op 31 oktober 1899 vertrekt de 22-jarige Alfons Vermeulen uit Rotterdam. Hij heeft zojuist zijn contract met de Nieuw Afrikaansche Handels-Vennootschap (NAHV) getekend. De komende vijf jaar gaat hij werken als handelsagent in Frans-Congo en de Congo-Vrijstaat van de Belgische koning Leopold II.

    Net als duizenden andere Nederlanders die bij de NAHV tekenden, heeft hij geen idee van wat hem te wachten staat. Het gebied waar hij heen reist, is ‘een mysterieuze witte plek in het hart van Afrika’.
    Zijn opdracht is om factorijen te leiden en rubber en ivoor op te kopen bij lokale gemeenschappen.

    Hij reist samen met zijn inlandse vrouw Mulekedi en kok Mompuya. Dankzij hen, zijn levenslust en bravoure overleeft hij het meedogenloze klimaat, tropische ziektes en gewapende conflicten.

    Alfons is een uitstekend verhalenverteller en scherp waarnemer. Hij legt zijn verhalen en beschouwingen vast met een eigen zienswijze als Nederlands handelaar. Zijn relaties met Congolezen
    zijn intiem, optimistisch en oprecht.

    Terug in Nederland schrijft hij in de jaren dertig twee autobiografische werken met een dunne, romantische laag. Zijn vertellingen hebben een bijzondere kwaliteit die veelal afwezig is in de weinige werken over deze periode. Ze geven ons nieuwe inzichten in het opereren van een van de machtigste bedrijven in Congo, de NAHV. Dit bedrijf hield er eigen ‘kolonies’ op na in Congo, de geschiedenis daarvan is in Nederland niet algemeen bekend.

    In 2005 werd Alfons’ archief herontdekt. Fred van den Hoek, Alfons’ achterkleinzoon, vormde het om tot een boek en ontdekte daarbij stap voor stap een verloren familiegeschiedenis. In de jaren 2018 tot en met 2021 vatten Fred, vormgever Henk Tijbosch en illustrator Eric Coolen het idee op om deze belangwekkende biografie onverkort en op eigentijdse wijze uit te geven. De eminent Belgische historicus en antropoloog Jan Vansina annoteerde samen met Fred de teksten. Hij schreef daarnaast het voorwoord en publiceerde enkele wetenschappelijke artikelen over het archief.

    Als leidraad is in deel 3 een chronologie van het leven van Alfons Vermeulen toegevoegd.
    Dit toont hoe de ingewikkelde puzzel van zijn privéleven samenvalt met zijn verblijf in Congo.
    Aan Alfons’ eigen woorden is niets veranderd.

    Als trilogie vormen ze nu een weergave van zijn complete oeuvre.

    De pioniersdagen van Chicongo
    Een verhaal uit het pioniersleven in den Congo 1933
    De ingang der hel
    Episode uit het Afrikaansche pioniersleven 1938
    De memoires van Chicongo
    2021
  • Productinformatie
    Binding : Paperback
    Distributievorm : Boek (print, druk)
    Formaat : 190mm x 260mm
    Aantal pagina's : 462
    Uitgeverij : Fred van den Hoek
    ISBN : 9789464066128
    Datum publicatie : 02-2021
  • Inhoudsopgave
    De totstandkoming van dit boek XIV
    De memoires van Alfons Vermeulen:
    een historische inleiding door Jan Vansina XIV
    Inleiding XVII
    Fred van den Hoek
    Voorwoord van Alfons Vermeulen XXIV
    Zijn eerste proefstuk 2 (of een Karavaanreis zonder kamelen)
    De aanloop naar de beproeving 2
    De helse karavaanmars 4
    Een beetje ver 5
    De aankomst 7
    Nota over de Congo Rivier 9
    De geschiedenis van de Congo en de Rivier 9
    De Rif-Raf of Ruga-Ruga van de Blanke 13
    De term Rif-Raf 13
    Het Rif-Raf van de Schrijver 13
    De Engelse kritiek op het Rif-Raf 14
    De ruzie aan de bittertafel 16
    Het gevecht met de ‘kinderen’ van de Missie 17
    De missie, hun marketing en arrogante
    Westkust Negers 17
    De campagne tegen de missie en de rapportage 18
    De trouw van het Rif-Raf 20
    De plundering na de Masambuya dans 20
    Betoog over slavenhandel 23
    De slavenmarkt te Ibanche 23
    De bezittingen van de slaven 24
    Hoe Chicongo M’Pembe koopt voor Tsjidiende 25
    Het huwelijksgeschenk 27
    De Bantu taal les 27
    De koop van Bibi-Mulèkedi en Vuurvliegje-het-Kind 31
    De zeden 34
    De hoop van de slaaf 34
    De mooie slavinnen uit het Kasaïgebied 35
    Chicongo en de Zwarte Evaatjes 35
    Zedelijkheid in Afrika 35

    Het Ruga-Ruga van de Blanke 37
    De Samenstelling van het Ruga Ruga van de Blanke 37
    De markt van Ibanche 39
    De pijp en het biografie-brullen 39

    Justitie van de Blanke 42
    De politie onder leiding van Capita Tjobe 42
    De ‘rechtspraak’ op de factorij 43
    De strafmaat op de factorij 45

    Emancipatie van de Congolezen 47
    Het groeiende besef van de inlanders over hun eigen positie 47
    De teloorgang van de Inlandse autoriteit 48

    De tijd van de ”Troc” 49
    De inrichting van de factorij 49
    De werklieden 50

    Het betalingssysteem 50
    De Besjongo, Bakette en Cowrischelpen 51
    De telling 51
    Het verkrijgen van cowrischelpen door de Mannekes 53
    Het koperen Andreaskruis als ruilmiddel 54
    De Lopotto kraal als ruilmiddel 54
    De Madibah-lap 55
    Inlands aardewerk 57
    Nota over het afrikaanse
    Matabiche-systeem 60
    De stille factorij in de wildernis (rimboe) 61
    De factorijhouder en zijn taken 61
    De dokter 61
    De betaling aan de patiënt 62
    De administrateur 62
    De geborgenheid van de factorij 63
    De dagindeling op de factorij 65

    Valse Rubber 65
    De Troc 65
    De handel in rubber 66
    De geesten 68
    De geesten 68
    De vertellingen van Bibi-Mulèkedi 69

    De Moord op Malumba 69
    Malumba 69
    De moord 71
    De Cafard of Congoïtus 72
    De aankomst van het lijk van Malumba 73
    De nasleep 77

    Het dilemma van Chicongo 78
    De strategie van Chicongo 79
    De tactiek van de maatschappij 81
    De gemotiveerde handelsagent 82
    Het contract en de beloning van de handelsagent 82
    De vervreemding terug in de Blanke wereld 84

    Avonturiers en uitbuiters 85
    De Hollandse Begraafplaats 86
    De begrafenis van een Blanke 87
    De vente publique 87
    De Spookkist 91
    Een verhaal uit het Afrikaanse Pioniersleven, 91
    De voorbeeldige Hollandse factorij 91
    De Ingang der Hel 92
    De locatie van de factorij 92
    De spionnetjes van de factorij 94
    Het windduiveltje 94
    Het gevecht met het windduiveltje 95
    Het ontwaken van de Blanke 96
    Het slachtpartij bij Berra n’Djoko en
    vuursteengeweren 99
    De Bliksemse aap Makassa n’Damba 100
    De kleding van Makassa n’Damba 101
    Odito haalt de spookkist 102
    De Spionnen van de Blanke 106
    Terug naar het licht 106
    Tom-Pieter en de anderen 108
    Het Pygmeeënwoud 110
    Tom-Pieter sluit vriendschap met Mabinga-Kué 111
    Mabinga-Kué de Pygmee en meester-jager 113
    Kannibalen en kannibalisme 113
    Dippo 115
    De Baïki 116
    De Mist Vreters 116
    Nota over het Fetisjisme 118
    De Fetisj 118
    Het animeren van een Fetisj 119
    Amuletten en Talismans 121
    De filosofie van de oude Mompuya 121
    Het Souper 123
    De Batétéla 123
    De Batétélavrouwen 124
    De savanne van Yongo-Osjwé 125
    De ongewapende krijgers 125
    Het landschap 127
    De grote chef Lupaka 128

    Het Souper 128
    Decorum 129
    De aankomst van de stoet 131
    De hofnar 131
    Typoidragers 132
    De binnenkomst van de chef Lupaka 132
    Mevrouw Bibi 139
    Het plechtige uur 144
    Het voordeel van veelwijverij 148
    De boy Cabimbe 149
    De invloed en intrige van de Arabieren 150
    De voortzetting van het souper 153
    Het eten en de etiquette daarvan 155
    De hoofdschotel 156
    Het Dessert 157
    De Amerikaanse ex-slaaf mulat 157
    Koffie 159
    Het genieten 159
    Het vertrek van de stoet 164
    Anna en de Toverballen 164
    Coquilhatville 164
    Enkele archiefstukken 169
    Brief 1 169
    Een incident met de bende van Kumbé 169
    Brief 2 172
    Alfons’Curriculum Vitae 172
    Brief 3 174
    De herkomst van enige voorwerpen 174
    Brief 4 176
    De ridderorde 176
    Dolende Ridders van de
    Afrikaanse wildernis 176
    De tocht naar de factorij van Kumu-n’Gelle 176
    De beek en haar bewoners 177
    Nota betreffende de Afrikaanse Sidderaal, Sylure Malapteme, ook wel genaamd Gymnote 177
    De kinderen van de sidderaal 180
    Chicongo krijgt de schok van zijn leven 180
    Vervolg: De tocht naar de factorij van Kumu-n’Gelle 181
    Het contact met de Blanken 185
    De mission statement van de handelsagent 186
    Africanite 187
    De assistenten van de Blanke 187
    Het profiel van de handelsagent 189
    De zonderlinge Fransman 192
    De aard van de Blanke en de Zwarte 194
    Kolonel Kurtz 196
    De strijd met Chef Sauré-Kumbé 197
    De smakelijke hertog 199
    De smakelijke houthakkers 201
    De smakelijke dames 201
    Opstand over de smakelijke dames 204
    Ausbrüllen und schreien 205
    De innerlijke stem 206
    De opvang van de geredde vrouwen 207
    Het voordeel van het spreken van de taal 208
    Het peetvaderschap 209
    De motivatie van Alfons 212
    Nog meer ausbrüllen und schreien 213
    Kiamvo de opperste Negerchef niest 214
    Le Chop 216
    Het grote gevecht bij het dorp Ginze 217
    Het oerwoud van de Ubanghi 217
    De bevolking van het woud 218
    Het Yanguéré dorp van Kumu-n’gelle 219
    Wat is primitief 220
    De aankomst in het dorp 222
    Bundju-Moké blanke 222
    De oude Chef Kumu-n’Gelle en zijn dracht 223
    De aankomst van de Chef Ginze 228
    De overval door het volk van Kumbé 230
    De zaak of dikambe van de Blanke 232
    Misschien wel, misschien niet 234
    Dikamba na Itumba 234
    Défence Légitime 235
    Dikamba na Bundju 236
    De tocht naar het dorp van Ginze 238
    Kasjala 238
    Kapita Boko 239
    De Blanke 239
    Samba-Sar 239
    Uitbuiting: Zwart versus Blank 241
    Mabeluki, de hoornblazer 242
    De ‘second coming’ van de Blanke 242
    Bantu na Mandelle 242
    De tocht door het woud 244
    De aankomst in de plantage van het dorp 247
    De aanval van de Yanguéréstam 248
    De aanval in de holle weg 249
    Het gevecht 250
    De afloop van de strijd 251
    Aankomst in het dorp Ginze 252
    Het vermoorde kind 253
    De stemmen-strijd 254
    De wijsheid van Bemba-Comba 256
    De terugkomst van de bevolking 259
    Het vallen van de avond over het dorp Ginze 259
    Het avondeten 260
    De Blanke trekt bekijks 261
    Musindji en Basindji 263
    De beschaafde kinderen 264
    Geloven 265
    De Bantutaal 265
    De zeden 266
    Een geestelijke wildernis 267
    Twaahh ! 268
    Beloke 270
    De gift en Chicongo’s zoo 270
    Voor wat hoort wat - Marshall hulp 270
    De Kakadoris van de Afrikaanse wildernis 271
    De handelsgeest van de inboorling 272
    Het begrip tijd 275
    Verdere zaken in en met het dorp Ginze 276
    De nieuwe factorij van Ginze 277
    Voor de schrijvers van de geschiedenis
    van deze kolonie 278
    De nieuwe factorij van Ginze, vervolgd. 278
    De boodschap aan de omgeving 279
    De lunchbox van de Blanke 282
    De lunchbox van de Neger 282
    Muntu makassie 284
    De geluiden van het woud 285
    Verdere culinair wetenswaardigheden 288
    De drie passies 290
    De anekdote van Slosse 290
    De volgende ochtend in Ginze 291
    De Brabantse Wilden 295
    Mensen kijken 297
    De gepensioneerden 298
    Nog een memoire 300
    Vrouwen stelen niet 301
    De ontmoeting met een Besjongo paar 302
    Het feest van de ”Wilden” 305
    Georg Schweinfurth 310
    Make Up & Mode 313
    Stanley en koningin Gankabi 314
    De gevolgen van de onderdrukking
    van de Afrikanen 315
    De motivatie van de schrijver 316
    Het majestueuze woud en haar ongemakken 317
    Het middelpunt van het Heelal 318
    Het instituut van het ”Beloke ” 319
    Of de Gesel van Afrika 319
    De oorzaak van de onderwerping van de Afrikaan 319
    De Magie 320
    De Manganga 322
    De bliksemafleider 323
    De invloed van de Manganga 325
    De Manganga van Misja-Milinga en de sluipmoord 326
    De aanhouding van de dader 328
    Het motief 329
    De uitleg van Mulèkedi 330
    De magische Spiegel 331
    De soorten Manganga’s 332
    Dorpsnar 332
    Het Beloke 336
    De gesel van Afrika 336
    God en de Schepping 336
    God en de wereld als opwind uurwerk 337
    Waar de plaaggeesten vandaan komen 338
    De bezetene 338
    De Manganga als inquisiteur en ‘ghostbuster’ 338
    Schijn bedriegt 339
    De jaloezie als motief 339
    De vernietiging van de ‘behekste’ 340
    Het doodslaan van een vrouw 340
    De angst voor de afgunst van anderen 341
    De verstoring van de samenhang van de Zwarte maatschappij 341

    De moord op Bopé 342
    De artiest Bopé 344
    De bruidschat voor Bopé en M’Pembe 345
    Het onderhandelen over de bruidschat 345
    De bruidschat 346
    Het spel van het drinken van ”Tsjipappa” 347
    De gifmoordenaar Mikobjé 348
    De executie van Bopé 348
    Wat er restte van Bopé 349
    De vloek van Afrika 350
    Diamba of ”Haschisch” van de Arabieren 350
    Chicongo’s tegenmaatregel 350
    Het geval Kapuka 351
    Het wegvoeren van Kapuka 352
    De frustratie van de Blanke 352
    De resten van Kapuka 353
    De dictatuur van de Njimi 354
    De incassospecialisten 355
    Bevolkings-en bezitspreiding 356
    De lange arm van het Beloke 357
    De zaak van God 357
    De fantasiewereld van de Neger 358
    De dood van Cabimba 358
    Overlijden en bloedwraak 359
    Het geding om de hond 359
    De zoon van Mutu 361
    De magische doodsoorzaak 361
    De moordpartijen na de dood van koning Misjapé 362
    De factorij als toevluchtsoord 364
    De begrafenis van Koning Misjapé 366
    De Blanke invloed na de terreur 366
    Het bezoek van de dorpschef en gemeenteraad van Bongamba 367
    De Deurwaarder 368
    De Yule 369
    De dorpsadvocaat 369
    De dorpspriester 369
    Het dansen van de Masambuya 369
    De schaduwboekhouding 370
    De redevoering 370
    De lofrede op de Blanke 372
    Het antwoord van de Blanke 373
    Het gevaar van de Masambuya 373
    De nobele ridders 375

    Bijlage 1 Noot 102
    Alfons schreef ook een alternatieve tekst:
    De zedelijkheid 383

    Bijlage 2 Noot 131
    Uitbuiters en Avonturiers 385

    Bijlage 3 Noot 155
    De klacht tegen de Partij van de Arbeid 388

    Bijlage 4 Noot 385
    Tirade tegen Celine 391

    Bijlage 5
    Chronologie Alfons Vermeulen 394
  • Reviews (8 uit 1 reviews)
    Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.

    10-04-2021
    Super leuk boek over de belevenissen van mijn overgroot opa!
    Geweldig om de verhalen van die tijd te lezen. Met dank aan mijn neef Fred van den Hoek.


    Geplaatst door uit Beesd , leeftijd 30-39
    Waardeert het boek met een 8 uit 10

€ 32,50

niet beschikbaar

niet beschikbaar



3-4 werkdagen
Veilig betalen Logo
14 dagen bedenktermijn
Delen 

Fragment

Voorwoord van Alfons Vermeulen
Het doel van dit schrijven is de Lezer mee te nemen naar een antieke, nog voorhistorische, wereld bewoond door wat we zouden kunnen noemen nog ”fossiele” mensen, dat is het gebied van, Centraal-Afrika zoals het vijftig jaar geleden in werkelijkheid was, een wereld sinds duizenden van jaren door woestijnen, eindeloze oerwouden, water en landwildernissen afgesloten van de rest van de wereld. Niettegenstaande zijn nog primitieve, dikwijls kannibalistische bewoners toch een wereld die essentieel bitter weinig van de onze verschilde en in wier zogenaamd ”Wilde” bewoners U, Uzelf ieder ogenblik terug vond.

Mijn doel is ook die Primitieve Mens te vergelijken met de Blanke Mens, die zich het epitheet van ”beschaafd” toe-eigent, maar die moreel in geen enkel opzicht hoger staat dan de eenvoudige, in vele opzichten nog kinderlijke ”Wilde”. Ik wil U daarmee ook op mijn manier bewijzen dat er geen ”Wilde Mensen” bestaan, noch ooit bestaan hebben, tenzij in een of andere kermistent of in het verbeeldingrijke brein van een kamergeleerde die nooit de echte wildernis met zijn bewoners waarachtig heeft beleefd... zoals de schrijver van de ze regelen het vele lange jaren deed.


Inleiding door Jan Vansina
Jan Vansina is historicus en antropoloog en een van de vooraanstaande experts op het gebied van de geschiedenis van de volkeren in centraal Afrika. Hij is professor emeritus at the University of Wisconsin–Madison en is woonachtig te Madison, Wisconsin, Verenigde Staten. Jan Vansina heeft een groot aantal werken en artikelen op zijn naam staan. Zijn laatste boek isBeing Colonized: The Kuba Experience in Rural Congo, 1880-1960. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press.

In de jaren vijftig woonde hij zelf in de streek in Congo rondom Ibanche en deed daar historisch en antropologisch veldwerk. Daarna zette hij zijn carriere voort vooral bij de universiteit van Wisconsin Madison onderbroken door tijdelijke opdrachten aan de Lovanium Universiteit in Kinshasa, de Katholieke Universiteit van Leuven, de Sorbonne te Parijs, University of Pennsylvania in Philadelphia, om later zijn werk voort te zetten aan de Universiteit te Wisconsin.

De memoires van Alfons Vermeulen, agent van de maatschappij NAHV in centraal Afrika lopen over de jaren1899 - 1931, en werden grotendeels opgesteld in Nederland vanaf het einde van de tweede wereldoorlog tot 1960/1963. Het grootste deel ervan gaat over de aanvang van zijn loopbaan, een periode die hij tot 1904 doorbracht in Kasai, een distrikt van de Onafhankelijke Congo Staat van Leopold II, koning der Belgen, vervolgd door een verblijf in het gebied van de rivier Lobaye van 1905 tot 1908, toen gelegen in de aanpalende kolonie Moyen Congo, zelf een onderdeel van Frans Congo. Zijn herinneringen over die periode zijn dan ook de meest waardevolle delen van de memoires voor de historicus. Ze omvatten trouwens maar twee bijdragen over zijn latere loopbaan. Het souper gaat terug tot de jaren 1913 - 1919 toen hij beheerder van het NAHV was in het Sankuru distrikt van wat ondertusschen Belgisch Congo was geworden terwijl Anna en de toverballen zich afspeelt in Coquilhat ville, de hoofdstad van de Evenaarsprovincie in de jaren na 1920.

Deze herinneringen zijn in de eerste plaats interessant voor de historicus omdat ze zo hartstochtelijk gericht zijn op de grondige beschrijving van de faktorij, een instelling die nog in het begin van de twintigste eeuw een onmisbare brug vormde op het breukvlak tussen de globale wereldmarkt waar handel gevoerd werd op grondslag van internationaal aanvaardbaar geld en de delen van Afrika waar dergelijke munt ontbrak en alleen ruilhandel bestond. In wezen deed de faktorij aan ruilhandel en zette ingevoerde goederen van overzee om in plaatselijke goederen voor uitvoer, vooral ivoor en rubber terwijl haar beheerder voortdurend alle verrichtingen berekende in de munt van zijn maatschappij (gulden in Nederland, Francs in België, Franse francs in Moyen Congo) om de balans van winst or verlies bij te houden. ×
SERVICE
Contact
 
Vragen