Fragment
1.1 Badeendjes in de oceaan
Vooraf: Dit bijzondere verhaal was voor mij de eerste aanleiding om aan dit boekwerk te beginnen. Het verhaal is zó bijzonder en tegelijk zo vreemd, dat ik het eerst niet kon geloven. Maar na wat (desktop) research kwam ik erachter dat het echt gebeurd was.
Dit bizarre voorval gaat over een onbedoeld wetenschappelijk experiment dat begon als een regelrechte milieuramp. Op 10 januari 1992 raakte het vrachtschip Ever Laurel, onderweg van Hongkong naar de Verenigde Staten, verzeild in een storm op de Stille Oceaan en verloor daarbij meerdere containers.
In één van die containers zaten maar liefst 28.800 plastic speeltjes; vooral badeendjes, maar ook andere kunststof frutsels zoals bevers, schildpadden en kikkers. Ze waren allemaal in China gemaakt door The First Years Inc., in opdracht van het Amerikaanse Fisher-Price (wat inmiddels onderdeel is van Mattel).
Het speelgoed was van ongeverfd plastic, waardoor de gele, groene, blauwe en rode meuk, ook wel aangeduid als friendly floatees, zelfs jaren later nog goed herkenbaar bleek.
In tegenstelling tot veel plastic dat in onze oceanen terechtkomt, zonken de badeendjes niet, ze bleven drijven. Als een soort ‘drijvende boeien’ werden ze door de wind, de golven en de oceaanstromingen meegevoerd naar allerlei uithoeken van de wereld. Hun reis zou meerdere jaren duren en duizenden kilometers beslaan. Er waren zelfs badeendjes die via het pakijs van de Noordpool werden meegevoerd en na bijna 15 jaar in Europa terecht kwamen.
Dankzij de Amerikaanse oceanograaf Curtis Ebbesmeyer weten we nu veel meer over het gedrag van drijvend puin en de werking van oceaanstromingen wereldwijd. Al in 1990, twee jaar vóór het badeendjes-incident, deed hij onderzoek naar een vergelijkbare gebeurtenis waarbij ongeveer 80.000 Nike-sneakers in de Stille Oceaan terecht kwamen.
Ebbesmeyer wist deze toevallige milieurampen om te buigen tot een grootschalig wetenschappelijk experiment. Daarbij maakte hij handig gebruik van een wereldwijd netwerk van vrijwilligers die gezamenlijk voor significante gegevensverzameling zorgden. Inmiddels maken we dankbaar gebruik van zijn kennis bij olielekkages, afvalstromen en ecologie.
×