Samenvatting
Midden in de nacht van 26 april 1986 ontplofte reactor nummer 4 van Tsjernobyl’s kerncentrale. Grote hoeveelheden radioactief materiaal kwamen in de atmosfeer en verontreinigden grote delen van West en Midden Europa. In een straal van 30 kilomter rond de reactor was de radioactiviteit zo hoog, dat steden en dorpen werden geevacueerd. Honderdduizende mensen verloren al hun bezittingen, werden ziek of stierven.
Onlangs was de Tsjernobyl ramp 35 jaar geleden. Het fotoboek ‘Silent Witnesses - Three decades after Chernobyl’s nuclear disaster’ blijft actueel. Hans Wolkers en Daan Kloeg - Wetenschappers en fotografen - bezochten diverse malen de ‘death zone’ rond de ontplofte kerncentrale van Tsjernobyl. Zij spraken met onderzoekers, ooggetuigen en slachtoffers van de ramp en brachten het getroffen gebied in beeld. Het resultaat: een uniek journalistiek fotodocument dat een indringend beeld geeft van de gevolgen van de ramp, nu bijna 35 jaar later. Zij bezochten in 2012 voor de eerste keer het rampgebied. Een gebied dat toen nog nauwelijks toegankelijk was.
Volgens de initiatiefnemers van het boekproject is een bezoek aan het ontvolkte gebied rond Tsjernobyl een schokkende ervaring. ‘Na 35 jaar is het gebied nog steeds verlaten en domineren spookdorpen met instortende huizen het gebied. Persoonlijke bezittingen maken het drama levensecht. Een vergeelde foto, een speelgoedautootje, een hoofd-loze pop… Stille getuigen van een drama dat nog steeds voortduurt’, zegt voormalig CEO en auteur Daan Kloeg. In veel gebieden rond de kerncentrale laat de geigerteller torenhoge waarden zien. Radioactieve modder kleeft als een giftig monster onder de schoenen. Bijvoorbeeld in de verlaten stad Pripyat, vlakbij de ontplofte reactor. Hot spots van radioactiviteit maken elke stap risicovol. Tot op de dag van vandaag veroorzaakt de straling nog steeds nieuwe slachtoffers, vooral kinderen. ‘Vreemd genoeg heeft deze plek ook een bijna serene schoonheid’, zegt prijswinnend fotograaf en auteur Hans Wolkers. ‘Oude huizen met afbladderende verf, lege flessen waar stralen zonlicht speels doorheen danst, en natuur die stap voor stap de verlaten steden weer claimt.’
Kort na de ramp keerde een handjevol mensen terug naar hun verontreinigde huizen. Deze ‘self-settlers’ wilden per se terug naar hun moederland en namen het risico van radioactiviteit op de koop toe. Zoals de 83-jarige babushka Anna. Zij leeft een sober bestaan op haar kleine stukje land. Zij inspireerde Kloeg en Wolkers om de gevolgen van de grootste kernramp uit de geschiedenis te documenteren. En het verhaal te vertellen van een drama dat nog steeds voortduurt.
Thuiswinkel Waarborg