Sjaans jongens

Samenvatting

'Mijn grootouders, Sjaan en Antoon, lieten een ‘tijdcapsule’ na: een houten kistje, gevuld met foto’s en documenten; verder drie schriften met het oorlogsdagboek van mijn grootvader uit 1945, herinneringsboeken gewijd aan het naoorlogse Nieuwendams verenigingsleven, persfoto’s met daarop mijn grootvader als dé Sinterklaas van Noord, die jaarlijks op de Nieuwendammerdijk aan wal stapte. Deze documenten vulden de verhalen aan van mijn ooms en vader over hun jongensjaren in de oorlogstijd en daarna. Samen met mijn eigen herinneringen is dit de stof voor deze documentatieroman.'

'(...) 'Sjaans jongens' is in veel opzichten een verhaal over een 'gewoon' gezin in een 'gewone' buurt in Noord, maar de schrijver heeft gevoel voor de kleur van dat gewone leven. Sjaans activiteit als actrice in Toneelvereniging O.B.K. ('Oefening Baart Kunst'), bij voorbeeld, en Antoons voorliefde voor de grote trom bij het Waterlandsch Fanfarekorps. Dagboekfragmenten van andere noorderlingen en hoofdstukjes over typisch noordse zaken verrijken het boek, zoals het bezoek van N.S.B.-leider Anton Mussert aan het Blauwe Zand (zijn chauffeur lost 'uit zelfverdediging' een pistoolschot), de bouw van Asterdorp en de joodse regenjassenfabriek Hollandia-Kattenburg.' (Koen Kleijn, hoofdredacteur Ons Amsterdam)

Diederik Tamse (1956) studeerde Nederlands, met als specialisatie geschiedenis en negentiende-eeuwse literatuur. Hij schreef 'Sjaans jongens' (2019) naast zijn baan als docent op het Welzijn College van het ROC Midden Nederland in de vakken Nederlands, Engels en geschiedenis. 'Sjaans jongens' is zijn eerste boek.

Productinformatie

Fragment : Download Fragment
Binding : Paperback
Distributievorm : Boek (print, druk)
Formaat : 148mm x 210mm
Aantal pagina's : 267
Uitgeverij : Diederik Tamse
ISBN : 9789082997309
Datum publicatie : 02-2019

Inhoudsopgave

INHOUD

I WIJDENESSERSTRAAT 7
‘24 huis’ 9
Een woning van Boeyinga 14
Ivanhoe 17
Verkleedpakken 21
Sjaan 22
Antoon 33
Deftigheid 39
Bijrollen 43
Rookwaar 50
Willem of Wil(l) 56
Bertus of Bert 60
Antoon junior of Ton 65
Een oorlogsdagboek 73

II OORLOG BOVEN HET IJ 79
Nieuwendam 81
Voetbal 87
‘Tewerkstelling’ 90
Asterdorp 95
Hollandia-Kattenburg 98
Bommen 100
Maria 106
Kogels 108
De laatste rododendron 111
Truus’ dagboek 1 114
Suikerbieten 115
Johans voedseltocht 119
Dwang 124
Truus’ dagboek 2 128
24 februari 1945 130
Een pleidooi 134
Loods 4, Surinamekade 136
Bleekneusjes 140

III EERSTE SCHRIFT: DWANGARBEID 145
Een veewagen 147
Ziek of niet ziek 149
‘Lagerführer’ 155
Vriendschappelijk vuur 158

IV TWEEDE SCHRIFT: DE ZUIVELFABRIEK IN ZEDDAM 161
Een dode 163
De zuivelfabriek in Zeddam 166
‘Toe, mijn jongen’ 170
Diefstal 173
Luizen 178
Wrijving 180
Doetinchem 185
Mannah 187
De echte bevrijding 189

V DERDE SCHRIFT: REPATRIËRING 191
Schoenen 193
Rantsoenen en pakketten 197
Een fikse ruzie 202
En dan toch 205

VI VREDE BOVEN HET IJ 209
Hoera! 211
Landsmeer 216
‘t Blauwe Zand 222
Straatschoffies 226
Madame TicTac 231
Een legendarische tournee 238
Jongemannen 244
Duitse souvenirs 249
Het Tolhuis 254
Moeder 261
Verandering 263

Reviews (9 uit 11 reviews)

Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.

04-05-2020
Sjaans jongens
Het was een fijn boek om te lezen. Ik groeide in Nieuwendam op, dus de setting was bekend gebied. Ik had het in een week uit!

Geplaatst door Josephine Gaaf uit Almere , leeftijd 50-59
Waardeert het boek met een 8 uit 10

24-04-2020
Een top boek
Dit boek kreeg meteen mijn aandacht,toen ik er een artikeltje in het vakblad ''ons Amsterdam''over las. Heb het vervolgens besteld en na ontvangst in één adem uitgelezen! Wat een prachtig boek!Mooi verhaal,goed geschreven en rijk geillustreerd met foto's uit die tijd. Voor mij is dit een boek waarin een stuk jeugdsentiment (van 1954 t/m 1963 gewoond in de Wydenesserstr.25) en een waar gebeurd verhaal uit de 2e W.O. samen komen. Een voorbeeld hier van zijn de muurtjes om de poortwoningen. Als kind klauterde ik over zo'n muurtje om mij tijdens het spelen te verstoppen,maar in de oorlog diende het voor een verzetsstrijder om dekking achter zoeken en het vuur te openen op de Duitse soldaten. Geweldig om te lezen. Ook het dagboek verhaal van grootvader die was opgepakt voor de dwang arbeid maakte diepe indruk op mij. Kort om,een mooi boek,dat nu een pareltjes in mijn boekenkast is. Een top boek en een pluim voor de schrijver Diederik Tamse.

Geplaatst door E.v.d.Heide uit Kollum , leeftijd 60-69
Waardeert het boek met een 9 uit 10

06-02-2020
een monument
De schrijver geeft een mooi beeld over een "gewoon gezin", maar deed veel research waarmee hij een kloppend beeld schetst over een aspect van W.O 2 .Het krijgt daardoor een meerwaarde die boven de betreffende personen uitgaat. Ook de bijzondere bouw van die tijd brengt hij goed in beeld.De schrijftoon is prettig, Betrokken maar met een zekere lichtheid.

prettig leesbaar
boeiende inkijk in oorlog

Geplaatst door Elizabeth Catharina uit regio utrecht , leeftijd 70+
Waardeert het boek met een 9.5 uit 10

30-07-2019
Prachtig tijdsbeeld van een bijzondere ‘gewone’ familie
Dit boek geeft een geweldig goed beeld van een ‘gewoon’ gezin in Amsterdam Noord voor, tijdens en vlak na de oorlog. Door een dagboek van de man van Sjaan, maar ook door interviews en veel onderzoek slaagt de schrijver - een kleinzoon van Sjaan- er in ons te laten meeleven met deze familie van meer dan een halve eeuw geleden. Voor de oorlog zien we hoe de arbeidsverhoudingen waren en hoe een deel van Amsterdam Noord ontstond. Tijdens de oorlog maken we mee hoe in februari 1945 vader Antoon door de Duitsers wordt opgepakt en te werk wordt gesteld in de Achterhoek. En hoe verstandig en capabel moeder Sjaan zich in deze moeilijke tijd weet te redden. Ze weet haar drie zonen naar Urk te evacueren, zodat die geen honger hebben door de grote schaarste aan voedsel Na de oorlog als het gezin weer bijeen is, zijn we getuige van het bloeiende verenigingsleven in Amsterdam Noord: Sjaan schittert in vele rollen van de toneelvereniging O.B.K, haar man slaat de grote trom bij het Waterlandsch Fanfarecorps. Ook zien we hoe ‘verzuild’ Nederland nog is. Door haar grote persoonlijkheid en vindingrijkheid had Sjaan de grootste invloed op het gezin, hoewel ze zichzelf vermoedelijk niet eens geëmancipeerd genoemd zal hebben. Heel goed beschreven!

Geplaatst door Els Jimkes-Verkade
Waardeert het boek met een 9 uit 10

10-05-2019
Bewondering voor Sjaan
Sjaan is de naam van de oma van de auteur van dit boek. Een vrouw uit Amsterdam Noord die zich niet uit het veld liet slaan, niet voor de oorlog, niet tijdens en niet na de oorlog. In deze drie episoden valt het boek uiteen. In het eerste deel wordt de geschiedenis van de familie Tamse voor en tijdens de tweede wereldoorlog beschreven. Door de prettig lezende ironische stijl geeft de auteur subtiel commentaar op de geschiedenis van zijn familie. Hij heeft zijn verhaal gebaseerd op verhalen van familieleden, maar ook op uitgebreid archiefonderzoek. Het middelste deel van het boek is het dagboek dat grootvader Antoon heeft bijgehouden tijdens zijn Duitse gevangenschap. Dit directe verslag geeft een bijzondere inkijk in de rauwe dagelijkse realiteit van gevangenschap en dwangarbeid onder de Duitse bezetter. In het laatste deel wordt de naoorlogse geschiedenis van de familie uit de doeken gedaan. Met de nodige nostalgie blikt de auteur terug op dit deel van de familiegeschiedenis. Het boek is mooi uitgegeven en rijkelijk voorzien van zwart-wit foto’s. Kortom een prachtig boek waarin een hommage wordt gebracht aan een gewone Amsterdamse, maar bijzondere oma.

Geplaatst door Els Degeling, docent Nederlands
Waardeert het boek met een 9 uit 10

08-05-2019
Herkenbaar
Iedereen heeft wel verhalen gehoord over het leven vroeger, in de tijd dat je eigen ouders jong waren of de jeugd van je opa en oma. De schrijver kreeg de beschikking over brieven en dagboeken en verwerkte die informatie tot een interessant verhaal over het leven in vroeger tijd. Hij vermengt dit met zijn eigen herinneringen en observaties. Samen met mooie foto's geeft het een mooie schets van het leven in Nieuwendam. Met name de dagboek aantekeningen over de periode van dwangarbeid geven een beeld van een minder bekende kant van WO II. En de onmacht en frustratie van het wachten op repatrieringsmogelijkheden na de bevrijding wordt goed verwoord.

Prettig leesbaar
Mooi beeldmateriaal

Geplaatst door Marjolein de With
Waardeert het boek met een 8.5 uit 10

06-05-2019
Een boeiend en zeer informatief boek
Het interessante en boeiende van dit non-fictieboek is, dat het vanuit verschillende perspectieven en met gebruikmaking van diverse bronnen het leven van een Nieuwendams gezin in Amsterdam-Noord belicht tegen de achtergrond van de historische en maatschappelijke ontwikkelingen aldaar. Het boek sluit enerzijds goed aan bij het thema van de boekenweek 2019 'De moeder de vrouw'. Sjaan, de moeder in het mannengezin, kan beschouwd worden als een geëmancipeerde vrouw 'avant la lettre'. Zij liet gerust haar strijkgoed liggen om haar hoofdrollen te repeteren voor de uitvoeringen van het amateurtoneelgezelschap (waarvoor zij ook verschillende prijzen kreeg). Anderzijds past het thema 'oorlog en vrede' heel goed in de Nationale herdenking van 4 en 5 mei, zoals die recentelijk weer heeft plaatsgevonden. Het boek levert een bijdrage aan de kennis en informatie over gewone burgers in oorlogstijd en de impact op het dagelijks leven, ook in de jaren daarna. Met name de ervaringen in de oorlogsjaren van dit gezin (het gezin waarin de vader van de auteur met zijn twee jongere broers opgroeide) beslaan ongeveer de helft van het boek. Daarbij geeft het oorlogsdagboek van de grootvader van de auteur een schat aan informatie over hoe hij en andere Nieuwendamse mannen bij een razzia werden opgepakt in de laatste oorlogsmaanden en als dwangarbeider te werk werden gesteld in het oosten van het land. Daarnaast zijn veel dagboekfragmenten gebruikt van andere inwoners van Amsterdam-Noord en omstreken, afkomstig van bronnen die zijn opgeslagen op het NIOD, Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (voorheen RIOD) Het boek verdient het, ook vanwege de grote hoeveelheid afgebeelde documenten en foto's afkomstig uit Stadsarchief Amsterdam, Stichting Historisch Centrum Amsterdam-Noord, NIOD, en het familiearchief, om op grotere schaal verspreid te worden. Het zou m.i. dan ook aanbeveling verdienen om contact te zoeken met een van de kleinere uitgeverijen. Stili Novi in Utrecht zou een mogelijkheid zijn, maar er zijn vast ook andere geinteresseerde uitgevers te vinden.

Geplaatst door Bert van Son, oud-docent Nederlands aan de Theo Thijssen PABO van de Hogeschool Utrecht
Waardeert het boek met een 9 uit 10

30-04-2019
Reactie
Ik ben opgegroeid in Nieuwendam, waar ik tijdens de oorlogsjaren 1940-'45 woonde en ik wil na het lezen van dit boek de schrijver graag een compliment maken. De oorlogssituatie in Nieuwendam is accuraat weergegeven, het was voor mij allemaal zeer herkenbaar en ik heb ook geen onjuistheden aangetroffen. Ook het verhaal van 's schrijvers grootvader past daar zeer goed in en geeft mij ook wat meer inzicht in de belevenissen van mijn vader, die gelijk met Tamse Sr werd "opgepikt" en met hem optrok, maar wiens dagboek helaas verloren ging. Ik heb echt van het lezen van dit boek genoten en de paar Nieuwendammers in mijn familie die nog leven, zullen dat zeker ook doen.

Geplaatst door R.H. Kraefft uit \'t Gooi , leeftijd 70+
Waardeert het boek met een 8 uit 10

29-04-2019
Ontroerend mooi!
Dit boek schetst de geschiedenis van een familie uit Nieuwendam in de vorige eeuw. Als je het leest, zie je het gewoon voor je! Het is prachtig geschreven, met een sterk gevoel voor ironie. Ik heb er regelmatig om moeten lachen, over de gebeurtenissen die plaatsvonden met de ooms: de vechtpartijtjes, de huiselijke dingen. Maar het was ook mooi om te lezen in wat voor setting de "ooms" opgroeiden. Het oorlogsdagboek van grootvader gaf een pijnlijk beeld van de ontberingen die mannen leden die te werk gesteld werden door de Duitsers, en het verdriet van het overhoop gegooide gezin, ook omdat de drie jongens vanwege voedselgebrek niet in Nieuwendam konden blijven. Zeer de moeite van het lezen waard, ook voor niet-Nieuwendammers!

Geplaatst door Aanrader! uit Utrecht , leeftijd 50-59
Waardeert het boek met een 9.5 uit 10

28-04-2019
Genoten van sfeer beschrijving van buurt
un een ruk uitgelezen. veel herkenbare feiten herkenbaar de omgeving

Geplaatst door ton Langelaar
Waardeert het boek met een 9 uit 10

26-03-2019
In één ruk uitgelezen!
Zelf niet afkomstig uit Amsterdam-Noord, toch voor mij een boeiend verhaal. Goed geschreven, met onderkoelde humor en vaak ontroerend. De beschreven familie komt echt tot leven, zonder overbodige details. Geeft een goed tijdsbeeld, wat dat betreft vergelijkbaar met het werk van Geert Mak. Dit boek verdient het om landelijk in de boekhandel te liggen!

Geplaatst door Martin Beeldsnijder
Waardeert het boek met een 10 uit 10

€ 22,95

Sjaans jongens

Oorlog en vrede boven het IJ

Diederik Tamse • Boek • paperback

€ 22,95

SERVICE