Fragment

Loret was in 1994 al eens in Angeles City geweest, het dorpje naast het vliegveld, toen het hele gebied onder een dikke laag lava was bedolven na de uitbarsting van de vulkaan Pinatuba in 1992. Nu, mei 2002, waren nog steeds hele dorpen in de regio verdwenen onder het lahars, een soort harde kleilaag, en veel wegen waren verdwenen. Clark Airport, de voormalige US Air Force basis, was door de regering Ramos in 1996 aangewezen als vervanger voor het verouderde Ninoy Aquino Airport bij Manila. De regering wilde met een snelle spoorlijn Clark Airport en de stad met elkaar verbinden. Dat had president Ramos gezien in Tokyo, Shanghai en Hong Kong – maar daar ging het om miljoenen passagiers. Een ambitieus plan, dacht Loret, rondrijdend door het verlaten gebied en over de uitgestorven voormalige luchtmachtbasis. Eén startbaan; 3,5 kilometer lang, Ritch had haar verteld dat die speciaal was aangelegd om de Space Shuttle te laten landen ingeval van een calamiteit. Verder een soort Zestienhovenachtig gebouwtje voor de passagiers, een paar loodsen voor cargo en twee hangars waar de kleinste Airbus niet in zou passen. Er stonden ook nog twee Huey helikopters, bekend van de Vietnamoorlog. Net als Subic was het een soort suf en duf Amerikaans voorstadsdorpje waar de overgebleven woningen van hogere officieren zo’n beetje waren opgeknapt.
Loret maakte een praatje met de directeur van de Clark Development Company, tevens de lokale makelaar; hij had in z’n eentje een kantoor in de grote oude officiersmess; daar konden wel honderd man in. Ze werd allerhartelijkst ontvangen, na een ronkend verhaal over de potenties van het airport liet hij haar een paar van die officierswoningen zien, best ruim nog.
Echt wat voor haar, zei hij, want dat spoorproject zou vast wel een paar jaar gaan duren! Grappig vond ze het: alsof je in de jaren zestig terecht kwam. Een American Dream Kitchen met van die vergeelde metalen kastjes en deuren, zo’n overmaatse hevig brommende koelkast met ronde vormen, een ingezakt bankstel waarop Archie Bunker ieder moment plaats kon nemen, oranje-groene gordijnen… Terwijl hij haar nog twee huizen liet zien vertelde hij overdreven enthousiast over de enorme ontwikkeling die eraan kwam. De nieuwe regering van Gloria Arroyo had eindelijk de knoop doorgehakt: het Ninoy Aquino Airport werd binnenkort gesloten en Clark zou het nieuwe airport voor Manila worden.
‘U bent niet de enige met interesse, Miss Valencchio! De Japanners hebben al een feasibility study gedaan voor hun Shinkansen trein, en volgende week komen ingenieurs van een Duitse firma hier, een paar maanden zelfs, om plannen te maken voor hun maglev treinen, u weet wel, die ook in Shanghai de airportlink vormen.’
Loret liet zich niet uithoren, ze kende het spelletje wel, en hield zich op de vlakte. ‘Ik ben maar een simpele adviseur hoor, ik kijk een beetje rond en de investeerders waar ik voor werk moeten dan maar zien. Misschien duiken die in het vastgoed, want als ik u zo hoor gaat dat booming worden. Of ze richten zich op de airportontwikkeling, in plaats van een sneltrein, ik heb géén idee!’
Hij keek haar na, in die Maserati Quattroporte. Geen auto voor een simpele adviseur, dacht hij.

Ze nam de lunch in het clubhouse van de nieuwe golfcourse, naast het vliegveld. Uitgestorven. Toen ze er in 1994 was werd verteld dat het de ‘Most Exclusive Golfcourse of The Philippines’ zou worden, het lidmaatschap was een schijntje: honderdduizend dollar. Maar ja, Loret hield niet van golf.
De stagiaire van dienst, tevens enig personeelslid, kwam de bestelling opnemen, een vrolijke kwebbel die blij was met wat aanspraak. Die vertelde maar al te graag hoe de ontwikkelingen waren geweest. Nadat president Ramos was opgevolgd door president Estrada had deze het hele Clarkverhaal in 1999 stopgezet, want de internationale airlines hadden hun eisen gesteld en waren niet onder de indruk van die kostbare lange startbaan: een Boeing 747 had maar 2,5 kilometer nodig. Het meisje was niet te stuiten in haar woordenbrij, Loret moest er stilletjes om glimlachen; ze herkende dat enthousiasme wel uit haar eigen studietijd.
‘Ja, want eerst moet er natuurlijk een modern stationsgebouw komen met alle faciliteiten, en een tweede runway. En hoe dacht men dat tienduizenden passagiers per dag plus bagage, ophalers en wegbrengers, en de circa tweeduizend man personeel, deze negorij zouden bereiken? Dat wil de directeur van de Clark Development Company met snelbussen gaan doen. Die man is gek! Over welke wegen dan, hadden de airline managers gevraagd? U moet weten, er is alleen een smal slingerende tweebaans weg over 40 kilometer, pas dan kom je op de snelweg naar Manila… en dan sta je in de file op de EDSA, de rondweg waar het verkeer dag en nacht vier rijen dik stilstaat!’
‘Kip en ei weer,’ zei Loret, en de stagiaire vond dat ook.
‘Plannen zat, en nu heeft onze nieuwe president, Gloria Arroyo, het oude airport idee weer opgepakt. Nou, de plannen zijn allemaal met trots en ronkend geblabla gepresenteerd door mannen bij wie het teveel aan ego wordt gecompenseerd door te weinig hersens,’ zei ze er vlotjes bij.
Loret moest erom lachen, en vertelde wat het doel was van haar bezoek.
‘Amy Eisma,’ stelde het nog jonge meisje zich spontaan voor, ‘ik ben de dochter van de manager van het hotel hiertegenover’ – ze wees naar het Holiday Inn hotel – ‘maar ik studeer in Manila, voor mijn MBA. Hier kan ik flexibel wat bijverdienen en tegelijk prima studeren, want u ziet: geen golfer te zien!’
‘Ik ben Loretta Valencchio. Ik was hier al eerder, 1994. Ook toen waren er wilde plannen. Maar zeg, jouw naam? Heb je een Hollandse achtergrond?’
‘U bent de eerste niet die dat vraagt. Maar hoezo, wat hebt u met Holland?’
‘Oh, wat apart is dit! Goeie vraag. Ik ben Hollandse, ja. Maar van Italiaanse afkomst.’
‘Nou, ik ben van Olongapo. Mijn ouders ook. Er wonen hier meer mensen met de naam Eisma. Is dat een bekende familie in Holland soms?’
‘Niet dat ik weet. Het is meer een Friese naam, zo heet het noordelijk deel. Ik kom uit Den Haag, The Hague. Dat is in het westen van het land. Daar heb ik de naam wel eens gehoord.’
‘Mijn studiegenote Mandy heet Da Silva. Hebt u die naam soms ook wel eens gehoord?’ Ze keek er uitdagend bij, Loret moest om deze leukerd lachen, die was niet op haar mondje gevallen.
‘Point taken. Je hebt het niet druk, zei je. Hoeveel leden zijn er nu bij de golfclub?’
‘Uiteindelijk vijftig overgebleven, van de honderdvijftig ooit. Vooral zakenlieden die het als een vorm van prestige zien om lid te zijn, die weten echt het verschil niet tussen een golf-, biljart- of een tennisbal! Die komen één keer in de maand voor een borrel en blijven dan helemaal laveloos hangen in het hotel. Nou ja, er komen wat engeltjes uit Angeles City om ze wakker houden, het enige wat die dan overeind houden is de hoop op betere tijden, dat hun investering nog wat waard wordt.’
‘En wat denk je, gaat dat gebeuren?’ grinnikte Loret.
‘Dat overeind houden?’ vroeg Amy met een knipoog. ‘Never! Zo’n snelle trein, dat is nu al een gepasseerd station, die komt nooit aan. Wie gaat dat betalen? En bussen…’ – ze moest er weer hartelijk bij lachen: – ‘Loretta, oeps sorry, mag ik je zo noemen?’ Loret knikte, haar lach was aanstekelijk en ze vond haar cynisme prachtig. ‘Voor mijn studie heb ik dat eens uitgerekend. Je moet wel 250 touringcarbussen hebben, die rijden dan om de vijf minuten, de hele dag door. Zie het voor je, op deze wegen! En dan die files bij Manila!’
‘Ja,’ haakte Loret in – ze had in Saigon het openbaar vervoer helpen opbouwen, vertelde ze – ‘en weetje, die vijfminuten frequentie. Hoe lang dacht je dat het duurt om tachtig passagiers in- en uit te laten stappen, inclusief al hun bagage, op die smalle trapjes van een touringcar? Dik een half uur!’
‘Goh ja, dat heb ik me nooit bedacht. Dus jij zit in die bussen business? Boeiend!’

×