Fragment

Hong Kong, zondag 22 oktober 1994
Loret zou zondagavond naar Amsterdam vliegen en had ’s middags, na een uurtje Thai boxing les, de coaching afspraak met Francis. Ze stapte het op en top Britse Peninsula Hotel binnen, tegenover het Sheraton. Francis had hier afgesproken voor de zéér traditionele Afternoon Tea. Zonder passende kleding kwam je hier niet binnen. Twee Engelse dames liepen langs haar, grappig, ze hadden een hoedje op en van die tuthola handschoentjes! Het leek of ze de set van een film uit de vorige eeuw binnenliep; Brideshead Revisited. Francis zat pontificaal aan een tafeltje in het midden van de grote hoge lobby, met een glaasje port voor zich, bladerend in The Times.
Ze zoenden elkaar hartelijk: ‘Wat zie je er goed uit! Kapper? Mooi die wenkbrauwen ook!’
‘Ja, de hotelgym heeft ook een beautysalon, heerlijk. Wat leuk om hier af te spreken!’ zei Loretta. ‘Fijn dat je tijd voor me hebt. Heb je nog wat van Hong Kong kunnen zien, shoppen of zo?’
Francis keek haar glimlachend aan. Zo’n jonkie nog. ‘Nee zeg, wat dacht je, daar kom ik niet aan toe, dat is meer wat voor dwarrels zoals jij! Geniet er maar van, tot je straks groot bent!’
Oh ja, Loret moest weer even schakelen, Fran was van de strenge kant.
‘Als ik dat ooit zal worden. Misschien wil ik dat wel niet. Oh Fran, zoveel problemen tegelijk die ik met je wil bespreken, waar moet ik beginnen?’
‘Probeer het maar met je zakelijke dealtjes. Je bent niet de enige, iedereen in Azië zit er mee in de knoop. When in Rome, do as the Romans do, Loret. Leef je in. Ik zeg niet dat je als een kameleon overal in mee moet gaan, wat al die consultants wauwelen over le ton qui fait la musique, dat is onzin. Alsof de Aziaten zich daar zelf iets van aantrekken! Maar het begint wel het met vinden van de passende ton sur ton.’
‘Dat is wel wat voor mij,’ grinnikte Loret, ‘mijn kledingkasten hangen vol. Mooie vergelijking wel, trouwens. Wat er nu speelt….’ Ze wilde het verhaal van de diefstal en de triads uit de doeken doen, maar Francis legde haar vinger op Loret’s lippen.‘Ik hoef niet alles te weten. Jij kunt eindeloos uitwijden; hou het kort! Zeg me wat je voor oplossing in gedachten hebt. Damage control.’
‘Dat zei mijn CEO ook al. Nou… de triads willen geld, een ton voor die naaktfoto’s van mij op het strand. Dat kan ik wel betalen, dan ben ik daar vanaf. Maar ze willen ook dat ons concern zich terugtrekt uit de aanbesteding voor de metro hier. Ik wil dat niet, juist zo’n prima bod opgesteld! Maar ik ben bang dat het wel zal moeten, anders liggen onze fiscale trucjes en steekpenningen op straat. Dat kan me misschien wel mijn baan kosten.’
‘Dat laatste is het ergste niet, je hebt zó weer een andere job. Dus de triads zijn bang dat je die aanbesteding wel eens zou kunnen winnen? Interessant; dat heb je dus goed gedaan.’
‘Maar wat schiet ik daar mee op? Weer een project wat me niet lukt. Het voelt als falen. Oohh… kut Fran, zo stom van me om naar die klote Full Moon Party te gaan.’ Oeps, ze keek snel om zich heen, maar de Engelsen hadden gelukkig niks verstaan. Fran zag het en zei met een lachje en duidelijk hoorbaar:
‘Sstt… Don’t mention the war!’ als parafrase op de beroemde sketch uit Fawlty Towers. Dat deed een paar gasten wel wat verstoord opkijken.
‘Dan zit ik met Phuong. Ik wil haar niet bang maken, of hier teveel in betrekken. Ze weet wel iets, maar vraagt niet wat mij dwarszit. Ze ziet me toch tobben, als ze me een beetje zou kennen…’
‘Ben jij mal! Niet te hooghartig worden, dat bewaar je maar voor lastige kerels. Loret, je moet je echt wat meer in anderen verplaatsen hoor! En zeker bij Phuong! Die leeft op een andere planeet. Dat jij het druk hebt wil nog niet zeggen dat iedereen dat allemaal moet kunnen volgen en rekening met Madam Director houden… Je zei het zelf, hoe gevoelig die Phu is. Nou, jij bent aan zet, eerlijk alles uitleggen dus!’
Pfff… was ze weer teveel met zichzelf bezig, net als Paul had Fran wel gelijk… Nu eerst die andere onderwerpen nog: die bedrijfspresentatie… En hoe ze moest omgaan met Leo, haar lesbische liefdesverhouding, het lag allemaal ook zwaar op haar maag.
Maar Francis was verder heel hartelijk, en heel duidelijk: ‘Let op, Loretta. Roddels hebben de bijzondere eigenschap dat ze sneller reizen dan het geluid. In die kleine gemeenschap van Saigon moet iedereen wel eens naar Nederland. Je weet hoe het gaat: men ontmoet elkaar op een receptie: ken je die-en-die, die zit toch ook in Vietnam… en hup daar ga je over de tong.’
De ober, in een soort livrei, kwam de bestelling voor de drankjes opnemen. Francis had de afternoon tea al eerder besteld, dat kon alleen met zeker een week tevoren reserveren.
‘Kijk Loret, ik adviseer je met je CEO en hoe-heet-ze-ook-alweer… die secretaresse, een korte afspraak te maken. En hen in een paar woorden zegt hoe het zit met Phuong, dat het voor jou best complex is, en dat je het entre nous wil houden. Je hebt immers Leo nog, en dan wil je dit soort kwesties eerst met je partner tot een goed einde brengen, enzovoorts. Dat zullen ze begrijpen en het niet tégen je gebruiken – want denk eraan Let: een lesbische relatie is lang niet overal geaccepteerd. Je weet wat Marie-Louise zei! Maar je hebt toch de sympathie van je baas? Mocht hij niet goed reageren dan weet je ook dat het niet jouw club is, tijd voor een andere uitdaging!’
Maar dat vond Loret best een moeilijke stap, en een risico. ‘Een andere job? En Phuong dan, ons appartement? Neem ik dan niet een te groot risico?’
‘Let, jij bent van fair play toch. Vraag je dan eens goed af wat je daar dan onder verstaat, ook richting Leo. En als jouw baas je zou aanspreken op je privé escapades, wat ik niet verwacht, nou ja: is dat dan fair play van hem? Dan moet je ook eerlijk zijn naar jezelf en voldoende zelfvertrouwen hebben om de handdoek in de ring te gooien, ze zoeken voor jou maar een ander, – fuck it all!’
Op een tafeltje verderop werden de wenkbrauwen opnieuw theatraal opgetrokken, met enig gekuch. Het wat oudere stel depte met het damasten servet de monden, alsof ze plaatsvervangend Francis’ woorden wilde uitwissen.
Die vervolgde zonder gêne haar betoog: ‘Dat stevige gevoel van zelfvertrouwen moet je wel hebben als je in de major league wil meespelen Letje! Daar zitten niet toevallig de mensen met ego’s van hier tot Tokyo.’ Francis wees op high gains, high risks. Loret speelde best hoog spel, vond ze, in de relaties met Leo, Paul en Phuong. En wie de bal kaatst…
‘Okay, okay.’ Loret vatte haar advies. ‘Dan morgen die presentatie, ook best eng,’ zei ze. ‘Er is nogal wat gemor, want ik heb een ruim budget, ze denken dat ik hier op een soort vakantie ben, met dat bruine kleurtje, terwijl de bleekneusjes in het kikkerlandje moeten bezuinigen: hun markt krimpt in Nederland.’
‘Loretta, op dit niveau zit je permanent driedimensioneel te schaken, elke zet heeft bekende en onbekende risico’s en belangen lopen nu eenmaal uiteen.’ Francis schonk zichzelf nog wat thee bij. ‘Niks doen is geen optie. De bekende risico’s moet je analyseren, dan mitigeren of contamineren.’
Loret knikte, alsof ze het precies begreep. ‘Ja, dat doe ik. Maar onbekende risico’s? Hoe moet je daar mee omgaan?’
De twee Engelse dames die Loretta was tegengekomen bij de garderobe namen aan het tafeltje tegenover hen plaats. De ene zag Loretta kijken en gaf een minzaam knikje.
‘De onbekende risico’s,’ vervolgde Francis, ‘dat zijn de ondernemersuitdagingen. Hoe groter de uitdaging, hoe hoger je risicopremie, of je bonus. Aan de top deal je alleen nog maar met onbekende risico’s, en de strategie hoe daarmee om te gaan. Dat is ook de kern van mijn werk. Loret, laat je perfectionisme los. Vertrouw op je intuïtie! Je kunt nooit alles weten of plannen. Je hebt nooit genoeg tijd, je maakt fouten, het kan niet anders. Wat jij deed in Hong Kong is een klassieke fout: je focus lag op de inhoud, niet op het proces. Dat was een risico wat je heb onderschat. Leer ervan. Kritiek komt er toch wel, wat je ook doet.’
Loretta deed nog wat jam op haar scones. Daar had Francis wel een punt. Ze moest ermee leren omgaan dat ze niet perfect was of iedereen tevreden kon stellen.
‘Succes heeft vele vaders,’ ging Francis verder, ‘maar als er ergens iets fout loopt ben jij degene die op pek en veren wordt getrakteerd. Vertel ze morgen maar dat jij moet navigeren in unchartered waters. Als het allemaal zo simpel is, waarom is er dan afgelopen jaren door al die stuurlui aan de wal niets gedaan? En zeg er bij dat het concern alleen maar kan groeien in het buitenland. Azië is jullie groeimarkt, niet het dull and boring Europe!’
De Engelse dames naast hen keken met een schuin oog afkeurend naar de stevig formulerende Francis. Loretta glimlachte naar ze, alsof ze zich wilde excuseren voor haar gedreven vriendin.
‘Confronteer ze maar,’ ging Francis onverdroten verder, ‘wat jij doet is niet lekker veilig tussen Monnikendam en Amsterdam een aanbestedinkje doen, en vóór zessen bij de aardappels-met-vette-jus thuis. En relativeer het een beetje. Je kan behoorlijk pedant zijn, troela, dan vraag je om reacties, zeker van mannen!’
‘Nou ja!’ schoot Loretta in de verdediging, hoewel ze haar ergens toch wel gelijk moest geven.
Francis stak een vinger in de lucht. ‘Vertel de anekdote van die Engelse gentleman hier in Hong Kong, en je kordate optreden in Manila met die directeuren, en hoe je daar in die dikke Mercedes zelf om moest lachen.’
Loretta grinnikte toen ze daar weer aan terugdacht. ‘Ja, denk je dat dat helpt?’
‘Zeker,’ besloot Francis, die nu achterover leunde. ‘Dat zullen ze herkennen, je bent one of the boys! Of je dat nou bevalt of niet: zo zien zij dat. Met anekdotes laat je meer van jezelf zien. Je straalt zelfvertrouwen uit, en je wint er veel meer mee dan op een pedante manier met kille cijfers en grafieken je gelijk halen!’
‘Pff… ja fijn hoor, Fran, kan ik alle sheets vannacht in het vliegtuig weer omgooien…’ Allebei lachen.
‘Glaasje port dan maar, Letje…?’
‘Ja lekker – nog even: wat je zei over die aanbesteding? Dus die heb ik wel goed gedaan, qua inhoud, zeg je?’
‘Hé, wil je een veer op je hoed? Kom zeg, je krijgt betaald om het goed te doen. Prima, maar je luistert niet goed: ik zei dat je moet leren te schaken op meer velden.’
‘Ik zit al op boksles. Daar leer ik incasseren. En ook onverwachte dreunen uit te delen. Nu moet ik dus nog leren mijn koning te beschermen?’
‘En meer. Je strategie, aanval, om de tuin leiden, én verdediging. Van alle stukken moet je alle zetten doordenken, ook die van je tegenstander. Strategie, Loret, is álles!’
Ze babbelden nog een uurtje over de vriendjes van Francis en hoe die nu in het leven stond, alleen op haar 45ste. En hoe zat dat, met die goede doelen stichting van Francis? Dat leek Loretta ook wel wat. Toen ze afscheid namen zei Francis nog: ‘Hé, Miss happy-go-lucky, ga morgen die presentatie doen, lekker relaxed. Je zult vast kritiek krijgen: je bent jong, en vrouw, en ze zijn allemaal jaloers. Als iemand denkt het beter te kunnen, dan zeg je gewoon: ga je gang, hier is de sleutel van mijn appartement, succes ermee! Loret: weet dat je bij ons groepje altijd terecht kunt. We hebben hier in Azië zó een andere job voor je. Never mind, mai pen rai!’ – zei ze, met een vrolijke knipoog. Dat sterkte Loret voor de presentatie morgen. En dat was precies wat Francis ook beoogde. ×